Configuratiemanagement

Algemeen

Configuratiemanagement omvat de administratieve activiteiten die betrekking hebben op de creatie, het onderhoud, de beheerste wijziging en het kwaliteitsbeheer van producten. De doelen hiervan zijn om:

• de producten te identificeren die als configuratie-items zullen worden behandeld;
• de beoordeling van wijzigingsverzoeken te ondersteunen en de resultaten van wijzigingsbeheer te documenteren;
• de geldigheid van de configuratie en de nauwkeurigheid van het configuratiemanagementsysteem te behouden.

Een configuratie is de volledige set van functionele en fysieke kenmerken van een eindproduct zoals gedefinieerd in de specificatie. Eenvoudig gezegd is configuratiemanagement hetzelfde als versiebeheer.

Configuratiemanagement geeft beheersing over de ontwikkeling van producten. Het helpt om fouten en misverstanden te voorkomen over wat een product moet doen en of het product dit ook doet. Het biedt de verificatie van producten zoals geëist vanuit  oplossingsontwikkeling. Deze functie zorgt er ook voor dat er adequate procedures zijn die voorzien in voortdurend onderhoud van producten gedurende de productlevenscyclus.

Hieronder wordt een typische configuratiemanagementprocedure weergegeven:

 

 

In een configuratiemanagementplan (hetzij als afzonderlijk document, hetzij als onderdeel van het scopemanagementplan) dienen eventuele specifieke technieken en de mate van toepassing gedurende de levenscyclus te worden beschreven. In het plan moeten ook de rollen en verantwoordelijkheden voor het uitvoeren van configuratiemanagement worden vastgesteld. Initiatie zal ervoor zorgen dat de benodigde resources, waaronder mensen, tools en systemen, aanwezig zijn.

Configuratie-identificatie houdt in dat het werk wordt opgesplitst in productcomponenten (configuratie-items) en waarmee een uniek nummerings- of referentiesysteem worden gecreëerd en configuratie-baselines worden vastgesteld. Dit sluit nauw aan bij de voorbereiding van een product breakdown structure in scopemanagement.

De beheersstap zorgt ervoor dat alle wijzigingen aan configuratie-items worden gedocumenteerd. Een belangrijk aspect is het vermogen om de onderlinge verbanden tussen configuratie-items te identificeren. Dit is essentiële informatie voor de review en beoordeling van stappen in de procedure voor wijzigingsbeheer, aangezien de praktische wijziging op de scope zal worden beïnvloed door het effect ervan op onderling verbonden configuratie-items.

Statusrapportage houdt de huidige status van een configuratie bij, zodat de configuratie-items tijdens hun ontwikkeling en gebruik traceerbaar zijn. Reguliere statusrapporten geven aan of wijzigingsverzoeken tijdig worden verwerkt en kunnen producten markeren die onderhevig zijn aan frequente wijzigingsverzoeken of geven belanghebbenden weer die gemeenschappelijke bronnen zijn voor wijzigingsverzoeken.

Verificatie en audit worden gebruikt om vast te stellen of een product voldoet aan de eisen en configuratiegegevens. Een audit wordt doorgaans uitgevoerd aan het einde van een fase.

Configuratie-audits kunnen in drie vormen worden uitgevoerd:

• Een fysieke audit bekijkt de relevante elementen van een configuratie-item en bevestigt dat het configuratie-item voldoet aan de specificaties. Zij zal de resultaten van de kwaliteitsbeheer toetsen en bevestigen dat alle noodzakelijke testdocumentatie is voltooid.

• Een functionele audit van een configuratie-item toetst of het de functie uitvoert waarvoor het is ontworpen.

• Een systeemaudit toetst of het configuratiemanagementsysteem werkt, in staat is de geplande procedure te ondersteunen en de benodigde functies uit te voeren. Dit aspect van configuratiemanagement maakt deel uit van de borging van de functie.

Een vorm van configuratiemanagement kan ook worden toegepast op de managementdocumentatie. Dit betreft voornamelijk versiebeheer, maar kan ook functionele audits als onderdeel van borging omvatten.

Naarmate werkzaamheden voltooid zijn, gaat de verantwoordelijkheid voor het onderhoud van producten over op de klant of op de operationele organisatie. Het managementteam is er verantwoordelijk voor dat relevante informatiemanagement principes zijn toegepast en de configuratie eenvoudig is over te dragen aan degenen die de producten zullen onderhouden lang nadat het project, programma is afgesloten.

 

Projecten, programma’s and portfolio’s

De behoefte aan formeel configuratiemanagement buiten het eenvoudige versiebeheer zal afhangen van de schaal en complexiteit van de doelen. Het zal ook afhangen van de mate waarin specificatiewijzigingen zijn toegestaan. In een project dat een contract heeft op basis van een vaste prijs, is geen wijziging toegestaan. In een agile project zijn veranderingen per definitie een onderdeel van de methode. Beide contexten moeten verschillende versies van een product in ontwikkeling volgen en beide moeten de verificatie ondersteunen van producten versus de specificatie. Configuratiemanagementsystemen moeten zich aan zeer verschillende situaties aanpassen.

Binnen scopemanagement produceren werkdefinities een product breakdown structuur en gedetailleerde beschrijvingen van elk product. Dit wordt de configuratie en als deze eenmaal is gebaselined, wordt deze onderworpen aan formeel wijzigingsbeheer en configuratiemanagement.

Sommige projecten zijn complexer omdat ze veiligheidskritische, beveiligde of verwante omgevingen bevatten. Hoe groter het project, hoe meer mensen betrokken zijn bij het ontwikkelen, testen en integreren van een product. Configuratiemanagement heeft een rol om te waarborgen dat er geen hiaten zijn in de keten van kwaliteitsbeheer, testen en gegevensregistratie voor alle producten, tussenproducten en testvormen die de uiteindelijke producten in gevaar kunnen brengen.

Een programmamanagementteam moet ervoor zorgen dat alle producten bij elkaar passen en in de context van de blauwdruk naar behoren functioneren. Elk project en elk gebied met veranderingsactiviteit binnen het programma moet een consistente benadering hanteren om configuraties te managen. Dit maakt het veel eenvoudiger om te beoordelen of een wijziging van de producten van een project gevolgen zal hebben voor de producten van een ander project, of voor de uiteindelijke baten van het programma.

Het is onwaarschijnlijk dat een portfolio andere configuratie-items dan belangrijke managementdocumenten zal opleveren, maar wanneer verschillende project- en programmaopleveringen samenkomen om een strategisch doel te verwezenlijken, moet het portfoliomanagementteam de configuratie volgen om ervoor te zorgen dat met de uiteindelijke integratie het vereiste resultaat bereikt wordt.

 

Met dank aan het BPUG-team voor de vertaling naar het Nederlands