David Berlo zette zijn communicatietheorie uiteen in 19601. Het staat ook bekend als het SMCR-model vanwege zijn vier componenten: bron (source), bericht (message), kanaal (channel ) en ontvanger (receiver).
- Bron
-
Alle communicatie heeft een bron. Dit kan een individu, groep of bedrijf zijn. Het is de taak van de bron om het bericht dat gecommuniceerd moet worden te 'coderen'. De manier waarop het dit doet zal beïnvloed worden door verschillende attributen zoals zijn communicatieve vaardigheden, zijn houding ten opzichte van zijn publiek, zijn kennis van de inhoud van de boodschap, zijn sociale achtergrond en cultuur.
- Bericht
-
De bron moet het bericht coderen om er zeker van te zijn dat het de juiste inhoud bevat. Onder 'inhoud' wordt in dit geval verstaan alles wat, al dan niet opzettelijk, wordt gecommuniceerd. De elementen van de communicatie kunnen bijvoorbeeld de spraak, lichaamstaal en slides zijn die tijdens een presentatie in combinatie worden gebruikt. De behandeling van de communicatie kan ernstig of luchtig, formeel of informeel zijn en moet consistent zijn met hoe de bron wil dat de ontvanger de boodschap interpreteert.
-
Met uitzondering van de eenvoudigste boodschappen moet de structuur zodanig zijn dat meerdere lagen van de boodschap op een logische en cumulatieve manier worden overgebracht. Ze moeten ook naar behoren worden gecodeerd door, om een duidelijk voorbeeld te gebruiken, een taal te gebruiken die de ontvanger begrijpt.
- Kanaal
-
Berlo's kanalen hebben duidelijk betrekking op de vijf zintuigen en wijzen erop dat het vermogen om een boodschap over te brengen niet alleen gaat over de woorden die we horen. Communicatie in de P3-omgeving heeft zelden de mogelijkheid om aanraking, geur en smaak op te nemen en zal zich onvermijdelijk richten op horen (nuttig gezien als synoniem voor lezen) en zien. In de moderne wereld kan horen en zien vertaald worden naar kanalen zoals presentaties, e-mails, videoconferenties, nieuwsbrieven, podcasts etc. Deze moderne draai verandert niets aan het feit dat het vermogen van de ontvanger om het bericht correct te decoderen zal afhangen van het kiezen van het juiste kanaal.
- Ontvanger
-
De ontvanger is de persoon, groep of bedrijf die de beoogde ontvanger van het bericht is. Ze moeten het decoderen en de factoren die dit beïnvloeden zijn vergelijkbaar met die van de oorspronkelijke codering door de bron.
Dit model ontwikkelt ideeën over communicatie die Aristoteles meer dan 2.300 jaar geleden voor het eerst uitsprak. Het was Aristoteles die opmerkte dat het de ontvanger is die de sleutel in handen heeft om te bepalen of de communicatie effectief is. Berlo's model bevat geen feedback, maar het is altijd handig voor de bron en ontvanger om van plaats te wisselen, het bericht in de tegenovergestelde richting te herhalen en het begrip te bevestigen.
Vanuit het oogpunt van het P3-management is het de moeite waard om te benadrukken dat Aristoteles zich richt op de ontvanger. In de meeste P3-situaties is de bron het P3-managementteam en is de ontvanger een stakeholder. Daarom legt stakeholdermanagement zoveel nadruk op het begrijpen van stakeholders. Alleen wanneer het P3-managementteam de stakeholders begrijpt, kan het berichten coderen en de juiste kanalen gebruiken om de effectiviteit van elke communicatie te maximaliseren.
Zonder goede communicatie tussen het managementteam en de stakeholders is de kans op succes van een project of programma klein. Daarom is het communicatieplan zo'n belangrijk document.
- Berlo, D. (1960). The process of communication: an introduction to theory and practice, Holt, Reinhart and Winston, New York.
Met dank aan het BPUG-team voor de vertaling naar het Nederlands
