In zijn boek 'The Five Dysfunctions of a Team' legt Patrick Lencioni1 de vijf mogelijke disfuncties van een team uit en wat een leider kan doen om ze aan te pakken.
De vijf disfuncties zijn:
1. Afwezigheid van vertrouwen
Dit gebeurt wanneer teamleden niet bereid zijn om hun fouten en zwakheden toe te geven en niet graag om hulp vragen. In het begin van het project hebben teamleden geen tijd gehad om fouten te maken, dus de leider zou zich moeten richten op het aanmoedigen van mensen om hulp te vragen wanneer ze die nodig hebben.
"Ga eerst!" is hier de rol van de leider zegt Lencioni. Deze rol past goed bij een coöperatieve benadering van het bepalen van de doelstellingen van het project en de middelen om ze te bereiken. De leider moet gemakkelijk toegeven waar hij zelf hulp nodig heeft en vertrouwen wekken in anderen door iedereen in staat te stellen een bijdrage te leveren op basis van zijn sterke punten en door hen aan te moedigen hulp te zoeken om hun zwakke punten aan te pakken.
2. Angst voor conflict
Deze disfunctie is een interessant alternatief voor de 'storming' fase in het Tuckman model van teamontwikkeling. Terwijl Tuckman suggereert dat alle teams door een periode van conflict gaan, wijst Lencioni erop dat als teamleden gebrek aan vertrouwen hebben zij niet zullen deelnemen aan een stevig debat.
De rol van de leider hier is om "conflict op te zoeken" door geschoolde facilitering van het proces om doelstellingen vast te stellen en hoe deze te bereiken.
3. Gebrek aan toewijding
Als conflictangst niet wordt aangepakt, worden er slechte beslissingen genomen die leiden tot dubbelzinnigheid en een gebrek aan betrokkenheid. Bijzonder competente teamleden kunnen ontevreden raken. De leider moet duidelijkheid en afronding van issues afdwingen, wat ook allemaal deel uitmaakt van de identificatie- en definitieprocessen, in het bijzonder door werkzaamheden rond requirementsmanagement en oplossingsontwikkeling.
4. Vermijden van verantwoordelijkheid
Als er geen draagvlak is voor een actieplan, wijst Lencioni erop dat zelfs de meest gefocuste en gedreven mensen aarzelen om te wijzen op problemen en gedragingen die contraproductief zijn. In alles wat het model op dit punt benadrukt, zijn de voordelen benadrukt van het in samenwerking doorlopen van de projectmanagementprocessen en functionele procedures en het aanpakken van moeilijke vraagstukken.
In feite moet Lencioni's 'team' in de projectcontext stakeholders en de projectmanagement- en opleveringsteams erbij betrekken.
5. Onachtzaamheid voor resultaten
Uiteindelijk, als de teamleider (in ons geval de project- of programmamanager) de eerdere disfuncties niet heeft aangepakt, zal het eindresultaat zijn dat individuen hun eigen behoeften boven de collectieve doelen van het team stellen. Dit element zou als bijzonder relevant kunnen worden beschouwd voor stakeholders die niet het soort verantwoordingsplicht hebben dat normaal wordt toegepast op de leden van de management- en ontwikkelingsteams.
De disfuncties van Lencioni en de rol van de leider in de aanpak ervan kunnen als volgt worden samengevat.
- Lencioni P, 2012, The Five Dysfunctions of a Team, John Wiley and Sons
Met dank aan het BPUG-team voor de vertaling naar het Nederlands
