Patrick Montana en Bruce Charnov1 schetsten zeven vormen van macht die betrokken zijn bij leiderschap en beïnvloeding in een organisatie:
Legitieme macht wordt verkregen door een positie in de organisatie. Een P3-manager heeft legitieme macht ten aanzien van het management en de ontwikkelingsteams in het project, het programma of de portfolio. En met betrekking tot interne resources die gedeeld kunnen worden met lijnmanagers in een matrixorganisatie. Indien nodig kan het zijn dat de manager een beroep moet doen op de steun van de sponsor om een hoger niveau van legitiem gezag te bepalen.
Beloningsmacht komt voort uit administratieve macht over beloningen. De meeste P3-managers hebben een beperkte beloningsmacht met betrekking tot interne resources, aangezien deze voornamelijk bij de lijnmanagers zijn belegd. Afhankelijk van de betalingsmethoden in een contract kunnen zij echter aanzienlijke beloningsmacht hebben over externe resources.
Dwingende Macht betreft het vermogen van de manager om te straffen. Dit is gewoon het tegenovergestelde van beloningsmacht en wordt meestal beïnvloed door dezelfde factoren in de P3-context.
Deskundigheidsmacht wordt verkregen door de persoonlijke kennis en vaardigheden van een manager. Iemand die een sterke reputatie heeft voor goed P3-management zal over deskundigheidsmacht beschikken. Er wordt vaak veel gediscussieerd over de vraag of projectmanagers deskundig en bekwaam moeten zijn in het primaire domein van het project, moet een manager van een IT-project bijvoorbeeld een ex-programmeur of bedrijfsanalist zijn. Het is duidelijk dat als iemand geen technische achtergrond heeft in het werk van het project, hij of zij op die manier geen deskundige macht zal verwerven en zich moet verlaten op zijn of haar profiel als deskundige projectmanager.
De charismamacht is duidelijk een persoonlijk kenmerk en sterk afhankelijk van de subjectieve opvattingen van het team dat wordt geleid of de stakeholders die worden beïnvloed. Het is zeker zo dat in een programma of complex project de P3-manager steeds meer los komt te staan van de deskundigheidsmacht en charisma moet gebruiken om de visie op het werk te promoten.
Referente macht wordt verkregen door associatie. Wanneer een P3-manager gebruik maakt van de steun van een krachtige sponsor, maakt hij gebruik van referentiekracht.
Informatiemacht wordt verkregen door iedereen die over informatie beschikt die anderen nodig hebben om hun werk te doen. Dit moet met de nodige voorzichtigheid worden gebruikt, aangezien dit betekent dat informatie moet worden achtergehouden om aan de macht te komen, wat zelden in het belang is van doeltreffend P3-management.
- Montana, Patrick J, and Charnov, Bruce H, (2008) Management, Barron’s Educational Series, Hauppauge, New York.
Met dank aan het BPUG-team voor de vertaling naar het Nederlands
